سیارات و سیارک‌ها چگونه شکل گرفته‌اند؟

درخصوص شکل‌گیری سیارات پیش از این به‌طور مفصل صحبت کرده بودیم که شما را به همان پاسخ ارجاع می‌دهم. اما به طور خلاصه سیارات همزمان با خورشید از یک توده‌ی اولیه گازی شکل گرفته‌اند؛ به این ترتیب که با جمع شدن گازهای اولیه، دانه‌های اولیه این سیارات شکل گرفته و پس از این مرحله، برخورد این دانه‌ها با یکدیگر باعث افزایش جرم این دانه‌ها گردیده است. بتدریج به دلیل گرانش، هسته‌ی اولیه آن‌ها ذوب شده و توانسته‌اند عناصر تشکیل‌دهنده‌ی خودشان را جدا کنند و عناصر سنگین‌تر به سمت هسته‌ی سیارات ته‌نشین شده و عناصر سبک‌تر در لایه‌های بالایی سیارات قرار گرفته‌اند. در نهایت این اجرام شکلی کروی پیدا کرده‌اند. و به مرور زمان توانستند مسیری که به دور خورشید می‌گردند را از اجرام کوچک‌تر پاک کنند. که ما آنها را سیاره نام می‌نهیم.

در خصوص پیدایش سیارک‌ها باور بر این است که برخی از سیارک‌هایی که ما در کمربند سیارک‌ها (که بین مدار مریخ و مشتری‌اند) می‌شناسیم، و قطری حدود ۱۲۰ کیلومتر به بالا دارند، همانند سایر سیارات شروع به شکل گرفتن کرده‌اند. اما از آن‌جایی که در مسیرشان ماده به اندازه‌ی کافی وجود نداشته که با آن‌ها برخورد کند، به حد کافی بزرگ و پرجرم نشده‌اند. به همین علت کوچک باقی مانده‌اند و گرانششان آن‌قدر نبوده است که بتوانند مابقی اجرام را از مسیرشان پاک نمایند. مثل سرس یا وستا که نتوانستند به حد کافی بزرگ شوند که همین دلیل به آن‌ها سیارات کوتوله می‌گویند، هرچند بعضی‌ها هنوز آن دو (و به خصوص وستا) را جزو سیارک‌ها به حساب می‌آورند.

اما اغلب سیارک‌ها کروی نیستند و چند نظریه‌‌ی درباره‌ی چگونگی پیدایش آنها مطرح است. در فرضیه‌ی نخست گفته می‌شود که سیارک‌ها از متلاشی شدن سیاره‌ای که قبلاً در آنجا وجود داشته به وجود آمده‌اند. و نظریه‌ای دیگری معتقد است که آن‌ها خرده سیارات اولیه بوده‌اند که از ابتدا وجود داشته‌اند و به خاطر تشدید مداری با سیاره‌ی مشتری در همان‌جا باقی‌ مانده‌اند. جالب است بدانید بعد از این‌که مشتری به این جرم کنونی خودش رسید تقریباً ۹۹ درصد چیزهایی که در آن مدار وجود داشت را به بیرون پرتاب کرد و چیزی‌‌هایی که ما اکنون در آن‌جا می‌بینیم تنها یک درصد از آن چیزی است که قبلاً در آن‌جا وجود داشته که به علت تشدید مداری مشتری در آ‌ن‌جا باقی مانده‌اند.

پس به طور خلاصه می‌توان گفت که شکل‌گیری سیارات‌ و سیارک‌ها از برخی موارد شبیه به هم‌اند، به جز این مورد که سیارک‌ها می‌توانند در اثر برخورد دو سیاره به هم و یا متلاشی شدن یک سیاره نیز به‌وجود آمده‌ باشند.