شکل‌های هلالی مختلف ماه به دلیل تغییر موقعیت ماه نسبت به زمین و خورشید است. با یک آزمایش ساده می‌توانید چگونگی تشکیل هلال را متوجه شوید. در یک اتاق تاریک یک شمع روشن کنید و یک توپ را بین شمع و چشمتان قرار دهید؛ شما نقش زمین و توپ نقش ماه و شمع نقش خورشید را دارد. در این حالت بخش روشن توپ رو به شمع و بخش تاریک آن رو به شما است و مانند هلال ماه نو است. اگر ماه را کمی به راست یا چپ حرکت دهید، هلال نورانی باریکی از توپ می‌بینید که مانند هلال اول و آخر ماه قمری است. اگر توپ را از دید چشمتان نسبت به شمع در زاویه‌ی ۹۰ درجه قرار دهید، نیمی از توپ را روشن می‌بینید که مانند وضعیت تربیع ماه است و اگر شما تقریباً بین شمع و توپ باشید، آن‌را به صورت قرص روشن می‌بینید که شبیه ماه بدر است. ماه هم در گردش به دور زمین نسبت به زمین و خورشید در وضعیت‌های مختلفی قرار می‌گیرد و شکل‌های هلالی مختلفی از آن می‌بینیم.
