میدانیم که تغییر فصلها نتیجهی تغییر زاویهی تابش خورشید در طول یک سال است. اما روند گرم شدن و سرد شدن هوا لزوماً تابع تغییر زاویهی تابش خورشید نیست و بیشتر به نوع اقلیم آن منطقه برمیگردد. شرایط آب و هوایی یک منطقهی جغرافیایی نظیر دما، رطوبت، فشار جوّ، باد، بارش و سایر مشخصههای هواشناسی در مدت زمان طولانی، اقلیم آن منطقه را میسازند. به دانش مطالعهی اقلیم و مشخصات متوسط آب و هوایی در یک دورهی خاص اقلیمشناسی (Climatology) گفته میشود. پس عوامل مؤثر بر اقلیم یک منطقه چیزی فراتر از صرفاً تغییر زاویهی تابش خورشید در طول سال هستند. ارتفاع منطقه، وضعیت مورفولوژی و توپوگرافی منطقه، عرض جغرافیایی، نزدیکی و دوری به دریاها و آبهای آزاد، سطح آب زیرزمینی در منطقه، شیب دشتها در منطقه، ارتفاع بلندترین عوارض در منطقه، احتمال ابرناکی منطقه و بسیاری از عوامل دیگر در تعیین دمای آن منطقه و اینکه گرمترین و سردترین روزهای سال در آن منطقه، بیشتر بر چه ماهی منطبق شود مؤثر است.
اگر قرار بود تغییر زاویهی تابش خورشید تأثیر مستقیم بر اقلیم داشته باشد، میشد نتیجه گرفت که مناطقی با عرض جغرافیایی یکسان بایستی دقیقاً وضعیت دمایی و اقلیمی مشابهی را داشته باشند، چون در روزهای مشابه از یک سال، خورشید با زاویهی مشابهی به مناطقی با عرض جغرافیایی یکسان میتابد. با در نظر گرفتن این فرضیه به شکلهای این صفحه نگاه کنید. در اینجا میبینید که لزوماً تغییر عرض جغرافیایی منطقه با کیفیت اقلیم و متوسط دمای سالانه ۳۰ سال اخیر این مناطق همبستگی ندارد و عوامل متعدد و پیچیدهای در اقلیمشناسی منطقه مطرح هستند.
از طرف دیگر اگر جدولهای هوا و اقلیمشناسی تهیه شده در ایستگاههای سینوپتیک هواشناسی در یک منطقهی خاص را در بازهی زمانی مثلاً سی ساله بررسی کنیم خواهیم دید که همیشه گرمترین روزهای سال در ماه امرداد و سردترین روزهای سال در ماه دی نیست (یک بار سالها پیش برای پروژهی ارزیابی زیستمحیطی منطقهای در استان مازندران برای پرورش گونهای از ماهی، چنین بررسی اقلیمشناسی را روی جداول ایستگاههای سینوپتیک هواشناسی یک منطقه انجام دادم و دیدم گرمترین و سردترین یا پر بارشترین و کم بارشترین یا سیلخیزترین و … روز سال در بازهی زمانی با دو تا سه ماه فاصله از هم برای یک منطقه میتواند رخ دهد). از این رو شاید برای مثال بشود گفت در تهران در سالهای زیادی گرمترین روز سال در اواخر تیر یا اواسط امرداد رخ میدهد، چون زاویهی تابش خورشید در این بازهی زمانی از سال در وضعیت به نسبت بالایی است، میزان رطوبت به کمترین حالت خود میرسد، وزش باد و احتمال بارش برای اقلیم تهران در این روز به کمترین حد خود میرسد و در نتیجهی بسیاری از عوامل دیگر شرایط برای رقم خوردن گرمترین روز سال در تهران در اواخر تیر یا اواسط امرداد فراهم میشود.