پیش از پاسخ دادن اجازه دهید نخست پرسش را اصلاح کنیم. برای پرسیدن نشانی هر چیزی روی زمین میتوان این گونه پرسش را پرسید:
پرسش: شهر اصفهان در کدام جهت نسبت به تهران قرار دارد؟
پاسخ: در جهت جنوب
پرسش: کوه دماوند در کدام جهت نسبت به تهران قرار دارد؟
پاسخ: در جهت مشرق
اصولاً در بحث نشان دادن نقاط در جغرافیا، پرسیدن جهت هر چیزی در شرایطی معنیدار است که اول موقعیت ناظر روی زمین مشخص شده باشد. در غیر این صورت اساس پرسش زیر سوال میرود. به علاوه ذکر جهات جغرافیایی برای عوارض زمینی که موقعیت ثابت در زمان نسبت به یکدیگر دارند معنیدار است. حالا اگر بخواهیم این پرسش را دربارهی یک جرم آسمانی بپرسیم که در هر زمان موقعیت متفاوتی در آسمان دارد، آن گاه باید حتماً به زمان نیز اشاره کنیم. به علاوه ما در مورد اجرام آسمانی فقط با بحث سمت آنها روبهرو نیستیم. بلکه ارتفاع آنها از افق نیز مدنظر است. با این همه اگر بخواهیم بنا بر اطلاعات موجود در پرسش به پاسخ بپردازیم، ناگزیریم مؤلفههای زمان و مکان را به آن وارد کنیم و به شکلهای زیر بازنویسیاش کنیم تا بتوان پاسخهای نسبتاً صحیح به آن داد:
پرسش: صورت فلکی جبار در شامگاه یک روز پاییزی از تهران درکدام جهت دیده میشود؟
پاسخ: در جهت مشرق و در حال طلوع مشاهدهپذیر است.
پرسش: صورت فلکی جبار در شامگاه یک روز زمستانی از تهران درکدام جهت دیده میشود؟
پاسخ: در جهت جنوب و در ارتفاع بالایی از افق مشاهدهپذیر است.
پرسش: صورت فلکی جبار در شامگاه یک روز بهاری از تهران درکدام جهت دیده میشود؟
پاسخ: در جهت مغرب و در حال غروب مشاهدهپذیر است.
پرسش: صورت فلکی جبار در شامگاه یک روز تابستانی از تهران درکدام جهت دیده میشود؟
پاسخ: در شامگاه صورت فلکی جبار زیر افق قرار دارد و دیده نمیشود. در این زمان برای دیدن طلوع جبار از افق مشرق بایستی تا سحرگاه منتظر باشیم.